Een tijdje geleden was ik bij een themabijeenkomst over regels en grenzen. Eén van de adviezen die werd gegeven was om je kinderen te belonen als ze zich aan de regels houden. De sheet op de powerpoint presentatie toonde een voorbeeld van een sticker beloningssysteem. Mijn nekharen kriebelde. Een beloningssysteem…. dat je zoiets gebruikt bij het opvoeden van je hond snap ik,  maar bij je kind heb ik het nooit begrepen.

Bij ons thuis…

Misschien komt het ook wel door mijn eigen opvoeding. Wij woonden boven de winkel van mijn ouders en ze werkten ruim 6 dagen in de week. Mijn ouders vonden het vanzelfsprekend dat we af en toe hielpen in de winkel of een klusje deden. Zij deden immers ook heel veel voor ons. Zo herinner ik mij een gesprek die ik ooit als kind met mijn vader voerde. Ik moet 12 geweest zijn en vroeg of ik de auto mocht wassen. Maar natuurlijk antwoordde mijn vader. Enne… wat krijg ik er voor pap? Hoe bedoel je? vroeg mijn vader. Nou wat krijg ik als ik de auto was? Met een brede glimlach zei hij: nou wat dacht je van een glimmende schone auto? Een heerlijk warm bedje vanavond? Een gezonde maaltijd. Dat je kleding wordt gewassen en gestreken? Is dat voldoende denk je?

Een goed rapport was je beloning voor je harde werk op school. En als je iets wilde hebben dan spaarde je je zakgeld en als dat niet snel genoeg ging dan zocht je een baantje zoals de auto wassen van de buurman. Spartaans? Ik geloof het niet. Mijn vader zou van zijn stoel van verbazing vallen als hij zou horen: Meid wat goed dat je op de wc hebt geplast: sticker! Jongen wat fijn dat je je kamer op hebt geruimd: zakgeld! Oh door naar het volgende badje met zwemles? Een ijsje!  Goed rapport? Geld! En die verbazing deel ik.

En nu?

Als ik om mij heen kijk wordt het zo vaak gedaan. In gezinnen. Op scholen. Het wordt geadviseerd op informatieochtenden. Er bestaat zelfs een hele website met gratis beloningskaarten!  Maar tegelijktijd vraag mij serieus af: helpt het? Want wat als je kind keihard werkt en het gewoon nog niet lukt met zwemmen of het tempo op school te hoog ligt? Krijg je dan minder of niks? Daarnaast kan het ook averechts werken. Zo ontdekte ik laatst dat mijn dochter iets niet had vertelt aan juf omdat ze bang was dat ze ‘anders geen sticker zou krijgen’…

En dan even heel praktisch. Ik kan beginnen met stickers, daar is mijn 3 jarige nog wel blij mee maar bij mijn 8 jarige hoef ik er echt niet meer mee aan te komen. Wat doe je dan? Ik lees op een website verschillende suggesties zoals ‘ éen uurtje iets leuks doen met mama’ Huh? Moet ik dan eerst wachten tot mijn dochter 10 stickers heeft geplakt voordat ik iets leuks met haar kan doen?

Ik merk dat ik er echt moeite mee heb. Tuurlijk krijgen mijn kinderen wel eens iets leuks maar ik probeer het niet te koppelen aan een prestatie of ‘gewenst gedrag’. Whatever gewenst gedrag ook moge betekenen. Dus we nemen de oude regel van mijn ouders over en geven geen geld voor een rapport maar gewoon omdat het vakantie is.

Simpelweg blij zijn met je prestatie of het puur doen voor het plezier is toch genoeg? vraag ik mij af. Toen ik deze overpeinzing aan manlief voorlegde zei hij met een brede lach: nee, schat. Kijk maar in het huidige bedrijfsleven. Als bij onze salesafdeling weer een klant is binnengehaald, gooien ze een balletje in een plastic buis. En bij x-aantal balletjes gaan ze als beloning iets leuks doen. Alleen het salaris is niet voldoende. Echt?!? Echt… Ik word echt oud geloof ik…