Toen ik in mijn vorig leven, zo’n 12 jaar geleden,
in het bedrijfsleven werkte,
mocht ik een communicatietraining volgen.
Ik koos voor een GORDONtraining:
‘ Effectief omgaan met jezelf en anderen’,
En wat ik daar vooral leerde was… luisteren.

Luisteren is moeilijker dan je denkt

Zo leerde ik de 12 afbrekende boodschappen
die je iemand kunt geven.
De eerste keer dat ik ze las dacht ik:
met sommige is toch niets mis?
Ik wil ze alleen maar helpen!
En ja, die intentie is prima,
alleen leerde ik al snel dat je er vaak niemand mee helpt.
Want iemand kan het anders opvatten dan jij bedoelt,
en daarnaast… luister je niet (meer) naar de ander.

Afbrekende boodschappen

Welke het zijn? Komen ze!:
1.  Zeggen dat iemand iets moet doen (bevel)
‘Ga je kamer opruimen’
[ Wat iemand kan horen:  Je vertrouwt er niet op dat ik het anders doe]

2. Zeggen wat het gevolgen zullen zijn (waarschuwen)
‘ Als je dat doet, zul je spijt krijgen.’
[ Wat iemand kan horen: Je vindt dus dat het mijn schuld is]

3. Zeggen wat iemand zou moeten doen (preken)
‘ Dat moet je niet doen.’
[ Wat iemand kan horen: Je vertrouwt er niet op dat ik dit zelf kan oplossen]

4. Zeggen wat iemand zou kunnen doen (ongevraagd advies)
‘ Waarom vraag je niet of….’
[ Wat iemand kan horen:  Je vindt dat dat je het beter weet dan ik]

5. Iemand proberen te beïnvloeden (les lezen)
‘ Toen ik zo oud was als jij…’
[ Wat iemand kan horen: Je vindt dat dat je het beter weet dan ik]

6. Iemand een negatieve beoordeling geven (bekritiseren)
‘ Je denkt niet na.’
[ Wat iemand kan horen: Je vindt dat ik iets slechts of verkeerds doe]

7. Iemand een positieve beoordeling geven (prijzen)
‘ Nou ik vind het je leuk staan.’
[ Wat iemand kan horen: Je vindt mijn gevoelens dus niet zo belangrijk]

8. Iemand in een hokje plaatsen (belachelijk maken)
‘ Je gedraagt je als…’
[ Wat iemand kan horen: Je vindt mijn gevoelens dus niet zo belangrijk]

9. Iemand vertellen wat zijn of haar motieven zijn (diagnose stellen)
‘ Je bent alleen maar jaloers’.
[ Wat iemand kan horen: Je vindt dat ik mij aanstel]

10. Iemand zijn nare gevoelens verzachten (geruststellen)
‘Maak je geen zorgen’.
[ Wat iemand kan horen: Zoals ik mij nu voel, kun je mij niet accepteren]

11. Iemand meer informatie ontfutselen om het probleem te helpen oplossen (ondervragen)
’ Sinds wanneer…’
[Wat iemand kan horen: Je vertrouwt er niet op dat ik dit zelf kan oplossen]

12. Iemand afleiden van het probleem (uit de weg gaan)
‘Vergeet het nou maar’.
[ Wat iemand kan horen: Het kan je kennelijk niet schelen hoe ik mij nu voel ]

Wat doe je dan?

Ok… denk je wellicht, net als ik destijds…maar wat doe je dan?
Door enkel te luisteren en bovenstaande te vermijden.
Zeg je dan niks meer? Nee hoor! Een paar suggesties:
– Dat is interessant
– Mm. Hmmm
– Vertel eens verder
Als iemand meer wil vertellen of jou hulp nodig heeft,
vertrouw er maar op dat hij of zij dat zal vragen.

Actief luisteren

En er is nog een manier, GORDON noemt dit actief luisteren.
Uitgangspunt is dat iemand blijkbaar de behoefte heeft om iets te vertellen.
Dat kan een wens zijn, een ongenoegen of iets wat in hem of haar omgaat.
De kunst is erachter te komen of je deze behoefte hebt begrepen.
En dat kan alleen door dit te checken,
door te herhalen wat jij hebt gehoord en ziet.
In het begin voelt het misschien een beetje gemaakt,
maar je zult al snel merken dat het heel positief uitwerkt.

Maar ik wil winnen!

Zo speelde ik laatst een spelletje in de klas van mijn dochter.
Een jongentje wilde zo graag winnen,
dat hij met gebalde vuisten riep: ” maar ik wil winnen!”
en vervolgens barstte hij in tranen uit.
Ik had natuurlijk kunnen zeggen:
“Ach stel je niet aan, het is maar een spelletje”.
In plaats daarvan vroeg ik:
Ach jongen, wil je zo graag winnen?
En ben je nu teleurgesteld dat het niet lukt?
Jaaahaaaaaaa….. er volgende nog wat tranen en een ontwapende blik.
Ze heeft mij gehoord leek hij te denken.
En hij speelde weer rustig verder….